اثرات سوء غیبت از نظر اجتماعی :

غیبت از نظر اجتماعى مفاسد بزرگى به بار مى آورد :
1 ـ اگر غیبت در اجتماع توسعه یابد یکى از بزرگترین سرمایه هاى اجتماعى را که همان روح اخوّت و اتحاد و صمیمیت است بر باد مى دهد و پایه هاى حسن ظن و اعتماد عمومى را که نخستین شرط همکاریهاى اجتماعى است متزلزل مى سازد .
زیرا توسعه غیبت سبب مى شود که مردم از نقاط ضعف پنهانى یکدیگر آگاه شوند و از آنجا که غالب افراد خالى از نقاط ضعف نیستند با آگاهى از این نقاط ضعف ، سوء ظن بر اجتماع سایه مى افکند و بر اثر همین بدبینى و سوء ظن روح همکارى و معاونت از بین مى رود و تمام برکاتى که از این رهگذر عاید اجتماع مى گردد سلب خواهد شد و عملا افراد در « انزواى اجتماعى » قرار مى گیرند .
روایت « لا تَحاسَدُوا وَلا تَباغَضُوا وَلا یَغْتَب بَعْضُکُمْ بَعْضاً وَکُونُوا عِبادَ اللهِ اِخْواناً » که قبلاً گذشت ممکن است اشاره به همین نکته باشد .
2 ـ غیبت در بسیارى از موارد موجب دامن زدن به آتش فتنه و گسترش عداوت و کینه در میان افراد مى گردد ، زیرا عیوب پنهانى افراد ممکن است تماس با حقوق دیگران داشته باشد و یا لا اقل دستاویزى به دست افراد ماجراجو براى انتقام گرفتن و بر باد دادن حیثیت یکدیگر بدهد و همین امر موجب ایجاد خصومت یا تشدید آن مى گردد .
3 ـ غیبت از شخصیت و احترام افراد مى کاهد و با از میان رفتن احترام و شخصیت آنها وحشت و احتراز آنان از گناه کم مى شود زیرا بسیارى از مردم براى حفظ آبرو و حیثیت خود دست به کارهاى ناروایى نمى زنند و یا اگر دست مى زنند بطور مخفیانه است ، اما هنگامى که بر اثر غیبت عیب و گناه آنها آشکار شد دیگر دلیلى ندارد که از آن پروایى داشته باشند و به این ترتیب غیبت عامل مؤثرى براى کم شدن « ملاحظات اجتماعى » و توسعه فساد خواهد بود .
4 ـ غیبت از نظر اقتصادى نیز زیانهاى غیر قابل جبرانى براى اجتماع در بر خواهد داشت ، زیرا اعتبار افراد و اعتماد مردم به یکدیگر از نظر اقتصادى بیش از سرمایه هاى اجتماعى مالى در پیشبرد اجتماع مؤثر است و بدون آن فعالیت سرمایه هاى عادى بسیار کم خواهد شد و بصورت راکد یا نیمه راکد درمى آید . . .

اثرات سوء غیبت از نظر فردى :

اما از نظر فردى ، غیبت یک ظلم و تجاوز آشکار به حقوق دیگران محسوب مى گردد و تمام نقائص اخلاقى و انسانى که در یک فرد بر اثر ظلم به دیگرى پیدا مى شود بر اثر غیبت وجود خواهد یافت ، بعلاوه چون غیبت از یک سلسله انگیزه هاى زشت اخلاقى سرچشمه مى گیرد ، تکرار آن موجب تقویت و تحکیم آن صفات مذموم در انسان مى گردد .
به این ترتیب غیبت هم فرد را از نظر ارزشهاى انسانى تنزل مى دهد و هم پایه هاى اجتماعى را سست و متزلزل مى سازد ; و در روایات گذشته و آیه شریفه اشارات زنده اى به این حقایق دیده مى شود .

برگرفته از کتاب :